20 listopada 2017 w Pilikach k. Bielska Podlaskiego odbyły się warsztaty na temat żubra w Nadleśnictwie Bielsk. Było to wydarzenie otwarte dla wszystkich chętnych, zainteresowanych występowaniem żubrów w Puszczy Białowieskiej oraz jej okolicach.

Część prelekcyjną rozpoczęła Prezes Stowarzyszenia Miłośników Żubrów omawiając sytuację żubra w Polsce i Europie. Przybliżyła pokrótce biologię i historię żubra oraz kluczowe elementy ochrony gatunku. Przedstawiona została także liczebność obecnej populacji żubrów. Omówiła ponadto założenia projektu „Kompleksowa ochrona żubra przez Lasy Państwowe”.

Następnie Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku, Beata Bezubik scharakteryzowała poziom szkód wyrządzanych przez żubry w województwie podlaskim. Przedstawiony został rozkład wypłacanych kwot odszkodowań w stosunku do liczby złożonych do RDOŚ w Białymstoku wniosków oraz struktura odszkodowań w poszczególnych kompleksach leśnych województwa podlaskiego w stosunku do liczebności występującej na danym terenie populacji żubra.

Kolejnym prelegentem był Jerzy Dackiewicz, pracownik Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego i specjalista do spraw hodowli żubrów, który omówił metody minimalizacji szkód powstałych na skutek ich trybu życia. Ciekawym aspektem było przedstawienie historii żubra i liczebności białowieskiej populacji w poszczególnych latach i odniesienie tych danych do kontraktacji łąk. W 2006 r. z kontraktacji skorzystało 2 rolników (ok. 4 ha), natomiast w następnych latach liczba ta stale wzrastała. W bieżącym, 2017 roku łąki kontraktuje 59 rolników na łączną powierzchnię ok. 107 ha. Mówiono o zabezpieczaniu upraw i posesji przed żubrami, płoszeniu zwierząt, odłowach i przemieszczaniu oraz konieczności prowadzenia stałego monitoringu populacji.

Po krótkiej przerwie kawowej Nadleśniczy Nadleśnictwa Bielsk – Jerzy Andrzejuk scharakteryzował nadleśnictwo, opowiedział o programach ochrony żubra prowadzonych w poprzednich latach oraz o pracach podejmowanych w Nadleśnictwie Bielsk w celu ograniczenia szkód powstałych na skutek bytowania żubra na terenach użytkowanych rolniczo. Przy okazji tego wystąpienia Prezes Stowarzyszenia Miłośników Żubrów Wanda Olech została uhonorowana drewnianą statuetką tura, który znajduje się w herbie Bielska Podlaskiego.

Ostatni prelegent, Piotr Wawrzyniak z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych przedstawił propozycję działań w Puszczy Białowieskiej i przyległych do niej obszarach, mającą na celu zminimalizowanie konfliktu jaki powodują żubry na polach uprawnych. Na wstępie przedstawił jaki procent z białowieskiej populacji żubrów w 2016 występowało na terenie Białowieskiego Parku Narodowego, jaki w Nadleśnictwach Browsk, Hajnówka i Białowieża, a jaki poza tymi terenami. Mowa była także o dotychczasowych projektach ochrony żubra i podziale zadań między BPN a białowieskimi nadleśnictwami oraz o najnowszym projekcie, w którym Stowarzyszenie Miłośników Żubrów uwzględnione jest obok Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego jako podmiot naukowy, merytoryczny i realizator projektu. Wskazano na potrzebę współpracy poszczególnych podmiotów i partnerów projektu w celu minimalizacji szkód powodowanych przez żubry i zwiększenia poziomu akceptacji społecznej dla gatunku.

Po zakończeniu wystąpień przewidziano czas na dyskusję, która okazała się być bardzo ożywiona. Wśród uczestników warsztatów byli właściciele pól uprawnych, którzy co roku odnotowują straty w zbiorach, będące wynikiem wychodzenia żubrów na pola.

Podczas warsztatów uczestnikom rozdano specjalnie przygotowany folder informacyjny, zawierający opis projektu „Kompleksowa ochrona żubra przez Lasy Państwowe” oraz ankiety do wypełnienia, na podstawie których na potrzeby projektu przeprowadzona zostanie analiza odbioru żubra przez lokalne społeczności. Ankiety zawierały także test wiedzy o żubrach, który pomoże zilustrować poziom wiedzy na temat gatunku.

Fotografie: Oliwia Majkowska