22 września, po wielu miesiącach starań podpisano projekt „Ochrona ex situ żubra w Polsce” finansowany ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Głównym beneficjentem jest Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, a czterej partnerzy to: Stowarzyszenie Miłośników Żubrów, Nadleśnictwo Kobiór, Nadleśnictwo Niepołomice i Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie. Projekt ma być realizowany do końca 2013 roku.
Pod szczególną opieką znajdą się żubry w zamkniętych ośrodkach hodowlanych (Pszczyna, Niepołomice, Gołuchów), planowana jest także nowa zagroda w Sycowicach, w woj. lubuskim. Pewnymi działaniami będą dodatkowo objęte ośrodki w Wolinie i Smardzewicach, chociaż bezpośrednio w projekcie nie uczestniczą. Na co zostaną wydane pieniądze? Przede wszystkim na inwestycje, naprawy i zakup karmy dla podopiecznych, ale też i na interesujące badania. Najważniejsze jest prowadzenie stałego monitoringu stanu zdrowia żubrów i ich zapasożycenia. Za pieniądze z projektu zostaną również zakupione specjalne strzykawki, tzw. darty, które pozwalają na pobranie próbek skóry zwierząt, bez konieczności ich usypiania. Dzięki temu powstanie baza genetyczna wszystkich żubrów żyjących w polskich hodowlach, także – oprócz wymienionych – w Białowieży; każdy osobnik będzie miał swoją genetyczną metryczkę. Jest to ważne zwłaszcza dla właściwego kojarzenia zwierząt, bo wciąż w wiedzy o zmienności genetycznej poszczególnych żubrów istnieje sporo luk. Już został ogłoszony przetarg na zakup sprzętu do monitoringu genetycznego.
W najbliższych planach jest kupno specjalnej zamrażarki do przechowywania tkanek i kontenerów na ciekły azot, w których będzie przetrzymywane nasienie żubrów, bo ambicją polskich specjalistów jest utworzenie pierwszego na świecie banku genów tych królewskich zwierząt.

Tekst: Elżbieta Strucka

September 22, after many months of efforts the project „Ex situ conservation of European bison in Poland”, financed by the Operational Program Infrastructure and Environment and National Fund for Environmental Protection and Water Management was signed. Warsaw University of Life Sciences is a main beneficiary and four partners are: European Bison Friends Society, Kobiór and Niepołomice Forest Inspectorates and Forest Culture Center in Gołuchów. The project is scheduled to end in 2013.
European bison from closed breeding centers (Pszczyna, Niepołomice, Gołuchów) will be under a special supervision, there is also new enclosure is planned to be built in Sycowice in Lubuskie. There will be additional actions taken in Wolin and Smardzewice, although there are not directly involved in a project. What will be money spent on? Mainly on investments, repairs and forage for animals but also on interesting studies.
The most important is to carry out constant monitoring of the health of the wisent and the extent of parasite invasion. Money will also be spent on special syringes, so called dart, which allow to collect skin samples from animals, without necessity of anesthesia. The result will be genetic database of all living in Polish breeding centers animals. Each individual will obtain its genetic certificate. This is especially important for proper breeding, because there are still some gaps in the knowledge about genetic variability of these animals. A tender for the purchase of equipment for genetic monitoring was already announced.
The immediate plan is to buy a special freezer for storing tissues and liquid nitrogen containers in which the bison semen will be held, because the ambition of Polish specialists is to create a the world’s first gene bank of these royal animals.

Text: Elżbieta Strucka