Dzień 19 stycznia 2021 roku niewątpliwie zapisze się w historii Lasów Janowskich i ochrony żubra w Polsce. Tego dnia do Nadleśnictwa Janów Lubelski przywieziono pierwsze dwa żubry, które rozpoczną kolejne stado tego gatunku w Polsce bytujące na wolności. Żubry pochodzą z populacji bytującej w Puszczy Boreckiej będącej pod opieką Nadleśnictwa Borki oraz z rezerwatu Żubrowisko w Nadleśnictwie Kobiór. Zwierzęta transportowane są w drewnianych skrzyniach zapewniających im bezpieczeństwo w czasie podróży. Warto dodać, że takie skrzynie są używane do transportu żubrów od początku restytucji tego gatunku. Po przyjeździe na  miejsce, zwierzęta wypuszczane są do specjalnej zagrody aklimatyzacyjnej, gdzie oprócz adaptacji do nowych warunków obserwowane są przez opiekunów.

Jako pierwsza z Borek przyjechała 8 letnia krowa i jej 7 miesięczne cielę – byk. W nocy z 19 na 20 stycznia wydarzyła się jednak rzecz niespodziewana. Krowa wraz z cielęciem wyłamała ogrodzenie i wyszła na wolność. Nie wiadomo czym spowodowana była ta ucieczka. Możliwe, że wypłoszyły ją wilki a może przyczyna była inna. Z pewnością jednak nie należy jej upatrywać w jakości ogrodzenia, bowiem zostało zbudowane według standardów dla gatunku, ale wiadomo że spłoszony żubr jest w stanie sforsować niemal każdą przeszkodę. Żubry są nie tylko masywne i silne, ale także potrafią być bardzo szybkie i są zdolne przeskoczyć nawet dwumetrowe ogrodzenie.  Uciekinierzy mają się dobrze i przebywają w okolicy zagrody. Leśnicy są w stanie śledzić miejsce przebywania żubrów, ponieważ krowa wyposażona jest w obrożę telemetryczną  z nadajnikiem GPS. Krowa „uciekinierka” i jej cielę przebywają w pobliżu zagrody, korzystają z wyłożonej dla nich karmy i zajmują niewielki areał. Po początkowych dłuższych spacerach, obecnie poruszają się w obszarze czterech oddziałów. Jest realna szansa, że dołączy ona do stada, które po okresie kwarantanny zostanie wypuszczone z zagrody.

W kolejnych dniach przyjeżdżały następne transporty z żubrami z Nadleśnictw Borki i Kobiór. Takie etapowe przywożenie zwierząt z Borek wynika z możliwości tamtejszej odłowni żubrów.  25 stycznia dojechały ostatnie żubry z Nadleśnictwa Kobiór  (2 młode samce). W zagrodzie adaptacyjnej przebywa już 6 osobników,  9 letnia krowa z nadajnikiem GPS oraz jej cielę, 4 letnia krowa oraz 3 młode byki. Wszystkie żubry przyzwyczajają się do nowych, obecnie bardzo zimowych warunków. Stado założycielskie liczące obecnie 8 żubrów ( w tym 4 samice) ma być początkiem subpopulacji liczącej około 40 osobników.

Relokacja żubrów na teren Nadleśnictwa Janów Lubelski i utworzenie tam stada wolnego to jedno z zadań zaplanowanych w ramach projektu „Kompleksowa ochrona żubra w Polsce”. Oprócz budowy zagrody adaptacyjnej i transportu żubrów Nadleśnictwo zaplanowało m.in. koszenie łąk, zbiór siana, rekultywację i polepszanie jakości łąk i poletek, zakup karmy, budowę magazyno-paśnika z korytami, opiekę weterynaryjną oraz dzierżawę łąk. Dotychczas dla janowskich żubrów wydzierżawiono 4 ha łąk. Docelowo planuje się wydzierżawienie 7,5 ha. Skoszono także 20 ha łąk i odkrzaczono 2 ha.

Jak widać opieka nad wolnym stadem żubrów to nie tylko obserwacja i opieka weterynaryjna, ale przede wszystkim zabezpieczenie bazy pokarmowej oraz minimalizacja konfliktu ze społecznością poprzez edukację lub realne wsparcie jak np. dzierżawa łąk od lokalnych rolników.