W styczniu Stowarzyszenie Miłośników Żubrów zorganizowało dwa transporty żubrów. Pierwszy, łączony, w którym pierwszą część przeprowadzono w ramach projektu „Ochrona żubra Bison bonasus ex situ w Polsce” – do Białowieży przewieziono dwa byki, po jednym z Pszczyny i Niepołomic. Załadunki obu zwierząt poszły bardzo sprawnie, ponieważ skrzynie do załadunku zostały wcześniej ustawione na końcu korytarza wychodzącego z odłowni, tzw. szydła i żubry były przyzwyczajane do nich poprzez nęcenie smakowitą paszą. Kiedy zwierzęta są już przekonane o tym, że wchodzenie do skrzyń niczym im nie grozi, bardzo łatwo i bez stresu można po prostu je zamknąć, gdy znajdą się w środku.

Po wyładunku byków, w Białowieży załadowano 6 krów odłowionych ze stada wolnościowego bytującego na terenie Puszczy Białowieskiej. Następnie ruszono do Smardzewic, skąd należało zabrać jeszcze jednego samca i całą siódemkę zawieźć do Czech. Do Smardzewic transport dotarł po południu, już po zapadnięciu zmroku. Skrzynia dla byka została dostawiona do szydła, ale byk był bardzo uparty i po ciemku nie chciał do niej wejść. Kilka osób dyżurowało i dopiero o godzinie 2 w nocy udało się zamknąć żubra w skrzyni transportowej. Cztery krowy i byk trafiły do nowo powstałej hodowli w Mimoń w Czechach, a dwie pozostałe samice zawieziono do Prachatic w Górach Szumawa.

Drugi styczniowy transport polegał na przewiezieniu trzech zwierząt ze Schlosshof w Austrii do Prachatic.

W krajach zachodnich, szczególnie w ogrodach zoologicznych, odmiennie niż w Polsce, zagrody dla żubrów nie są dostosowane do odławiania zwierząt. Żubry w celu załadowania są immobilizowane, najczęściej przy użyciu środka IMMOBILON. Takie chwilowe usypianie zwierząt wiąże się z ryzykiem i, wbrew pozorom, nie ułatwia i nie usprawnia załadunku. Przeniesienie uśpionego, ciężkiego byka do wąskiej skrzyni transportowej tak, by nie zrobić mu krzywdy, bywa bardzo problematyczne. Czasem zwierzęta w czasie uśpienia mają nieprzewidywalne i bardzo silne odruchy, które mogą być niebezpieczne dla osób znajdujących się w pobliżu. Zdarza się też, że upływa dłuższy niż się przewiduje czas, zanim żubr położy się po podaniu środka usypiającego, a także przy podawaniu antidotum wybudzającego. Nie należy rozpoczynać transportu zanim zwierzęta umieszczone w skrzyni nie wybudzą się w pełni i nie staną na nogi.

Podczas podróży należy bacznie obserwować zwierzęta po immobilizacji farmakologicznej, sprawdzać, czy nie występują jakiekolwiek niepokojące objawy. Dlatego system stosowany w Polsce, wykorzystanie odłowni i rezygnacja z farmakologicznej immobilizacji, jest najlepszą metodą załadunku żubrów.

Tym razem nic złego się nie wydarzyło i wszystkie żubry szczęśliwie dotarły na miejsce.

Tekst: Łukasz Poławski