Profesor Jerzy Kita

„Jeśli człowiek. Nie minąć”

23 kwietnia 2022 r. zmarł prof. dr hab. dr h.c. Jerzy Kita (1931-2022) – honorowy Członek Stowarzyszenia Miłośników Żubrów. Pracował na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie przez 65 lat, do ostatnich dni. Był naszym autorytetem.  Przez ostatnie 20 lat, po przejściu na emeryturę patronował Wydziałowi.

Profesor jest niezwykle zasłużony dla rozwoju badań naukowych odnoszących się do szeroko rozumianej ochrony zdrowia żubrów, ze szczególnym uwzględnieniem chorób zakaźnych i inwazyjnych.   Jest autorem lub współautorem ponad 300 prac oryginalnych, doniesień na krajowe i międzynarodowe konferencje, 4 podręczników i 2 rozdziałów w podręcznikach zagranicznych. Znaczna część publikacji dotyczy problemów ochrony zdrowia żubrów, między innymi:

– schorzenia narządu płciowego żubrów samców w stadzie wolnym w Puszczy Białowieskiej (między innymi pierwszej próbę leczenia schorzenia)

–  zależności odporności komórkowej od wieku i zmian anatomopatologicznych u żubrów w stadzie wolnym w Puszczy Białowieskiej

– kształtowania się wybranych parametrów biochemicznych krwi w zależności od zmian anatomopatologicznych u żubrów w stadzie wolnym w Puszczy Białowieskiej (główny wniosek wynikający z tej analizy wskazuje na możliwość udziału zaburzeń w funkcjonowaniu układu moczowego samców w patogenezie schorzenia narządu płciowego żubrów samców; powyższe zaburzenia, zarówno u samców jak i samic, zwiększają ich podatność także na inne schorzenia)

– badań serologicznych nad obecnością u żubrów przeciwciał dla czynników zakaźnych mogących przenosić się od bydła na żubry  oraz od żubrów na bydło

– uwarunkowań ekologicznych i demograficznych wpływających na stan zdrowia żubrów w Puszczy Białowieskiej

– wpływu sąsiedztwa bytowania żubrów oraz innych zwierząt wolno żyjących i bydła domowego w Bieszczadach na krążenie prątków gruźlicy Mycobacterium bovis, M. caprae

Prof. dr hab. dr h.c. Jerzy Kita jest wydawcą monografii „Health threats for the European bison particularly in free-roaming populations in Poland” (Editors: Kita J., Anusz K., The SGGW Publisher, Warszawa 2006). Projekt wydania tej monografii zrealizowano dzięki współpracy 63 pracowników naukowych z wielu ośrodków, prowadzących w okresie ćwierćwiecza różnorodne projekty badawcze na temat stanu zdrowia żubrów.  Należy podkreślić, że współautorami monografii są również badacze z Albanii, Grecji, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Pakistanu i USA. Ich współautorstwo było możliwe dzięki uznanej międzynarodowej pozycji Profesora – eksperta FAO w Iranie i w Afganistanie, pracownika naukowego Cornell University, University of California ( Davies, School of Veterinary Medicine), National Animal Diseases Center (Ames, Iowa).  Monografia jest cytowana w polskich i zagranicznych czasopismach naukowych. Jest nadal przydatna dla podejmujących trud badań nad żubrem.

Profesor, dr h.c. SGGW – tytuł otrzymał w 2003 r., wypromował 15 doktorantów, z których 3 posiada obecnie tytuł profesora, a kolejnych 3 stopień doktora habilitowanego. W latach 1978-1981 był prodziekanem ds. nauki, a w latach 1981-1986 i 1996-2002 dziekanem Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. W roku 1999 doprowadził do europejskiej akredytacji procesu dydaktycznego na Wydziale przez Komisję EAEVE (Europejskie Stowarzyszenie Wydziałów Medycyny Weterynaryjnej). Wprowadził Wydział w XXI wiek. Wśród wielu sprawowanych funkcji bardzo wysoko cenił członkostwo Rady Naukowej Ogrodu Zoologicznego w Warszawie. Kochał zwierzęta, dokarmiał ptaki, koty, które przybywały na miejsce dokarmiania słysząc charakterystyczny odgłos silnika profesorskiego samochodu, zbliżającego się do terenu Wydziału. Wszyscy wspominający Profesora zwracają uwagę na Jego ogromną energię, szybkość podejmowania decyzji i działania, kreatywność, chęć niesienia bezinteresownej pomocy, odwagę, siłę woli, do końca umiłowanie życia. Dobry, mądry człowiek. Główna zasada, którą się kierował i często przypominał to, „ Jeśli człowiek. Nie minąć”.

Związek Profesora z żubrami upamiętnia posadzony 20 lat temu na terenie Campusu SGGW, w dniu przejścia Profesora na emeryturę, przywieziony z Białowieży dąb Jerzy.  Dąb Jerzy jest znakiem pamięci o Profesorze, miejmy nadzieję rozpoznawalnym przez wiele następnych pokoleń studentów i nauczycieli akademickich.

Żegnam Profesora – mojego przyjaciela, nauczyciela i wspaniałego mentora.

                                                                                                   Prof. dr hab. Krzysztof Anusz